Cắt xẻ là một trong những quy trình quan trọng hàng đầu khi thực hiện gia công cơ khí. Quy trình này giúp tạo hình sản phẩm bước đầu và loại bỏ các phần không cần thiết để cho ra thành phẩm cuối cùng. Với sự phát triển của các máy cắt hiện đại, tự động như hiện nay, người thợ chỉ cần thiết lập chế độ cắt gia công cơ khí với các thông số phù hợp. Cùng theo dõi thông tin trong bài viết này để hiểu thêm về chế độ cắt trong gia công cơ khí nhé.
Chế độ cắt gia công cơ khí là gì?
Chế độ cắt trong gia công cơ khí là quy trình tạo hình vật liệu, chủ yếu là kim loại bằng cách thức cắt, gọt và tách các phần dư thừa ra khỏi sản phẩm. Chế độ này được thiết lập với nhiều thông số quan trọng như lực cắt, tốc độ cắt, khoảng cách dao chạy,… và tùy chỉnh để đáp ứng bản vẽ kỹ thuật.
Trong chế độ cắt, chỉ cần sự thay đổi nhỏ trong các thông số kỹ thuật cũng có thể làm hỏng sản phẩm và bị loại bỏ ngay lập tức. Không như các quy trình tiện, phay hay mài từ từ để hoàn thiện sản phẩm, quy trình cắt đòi hỏi sự chính xác tuyệt đối. Chính vì thế, trước khi tiến hành quy trình này, người thợ cần thiết lập chế độ cắt chuẩn xác và thử nghiệm trên mẫu thử.
Các phương pháp cắt phổ biến trong gia công cơ khí
Tuỳ theo phương thức cắt được sử dụng mà chế độ cắt cũng sẽ được thiết lập khác nhau trên cùng 1 loại sản phẩm. Hiện nay, có thể thấy 4 phương pháp cắt phổ biến là:
- Cắt cơ học: Cắt cơ học sử dụng dao kim loại để tác động vật lý lên trên bề mặt vật liệu. Phương pháp truyền thống này có độ chuẩn xác cao và người thợ dễ dàng kiểm tra bằng mắt và điều chỉnh chế độ cắt phù hợp. Trên thị trường hiện nay cũng đã xuất hiện các loại máy cắt hiện đại hơn như máy CNC, cắt dây EDM,… giúp tăng độ chính xác và giảm sai số trong quá trình thực hiện.
- Cắt nhiệt: Đặc trưng cho phương pháp cắt nhiệt là máy cắt plasma và máy cắt oxy-axetylen. Đây là phương pháp sử dụng nhiệt độ cực cao để khiến vật liệu đạt nhiệt độ nóng chảy, từ đó dễ dàng tách khớp nối tại vị trí cần thiết. Tuy độ chính xác không quá cao nhưng chế độ cắt nhiệt có thể áp dụng với các vật liệu cứng hơn so với cắt cơ học.
- Cắt hoá học: Phương pháp cắt hoá học áp dụng sự tương tác giữa các chất hoá học để tách mối liên kết từ đó loại bỏ phần vật liệu dư thừa. Tương tự phương pháp nhiệt, cắt hoá học cũng không quá chính xác nhưng sẽ vô cùng hiệu quả với một số vật liệu nhất định.
- Cắt laser: Cắt laser là chế độ cắt gia công cơ khí hàng đầu hiện nay khi có cả 2 ưu điểm của các phương pháp trên là độ chính xác và áp dụng được với nhiều vật liệu có độ cứng cao.
Thông số kỹ thuật quan trọng trong chế độ cắt cơ khí
Để thiết lập chế độ cắt chuẩn xác và phù hợp với bản vẽ, người thi công sẽ cần nắm được các thông số kỹ thuật quan trọng dưới đây.
Tốc độ cắt
Tốc độ cắt được ký hiệu là V, đơn vị mm/phút hoặc inch/phút, thể hiện cho tốc độ dao cắt di chuyển trong quá trình thực hiện. Khi thiết lập tốc độ cắt, người thi công sẽ phải tính toán làm sao để có thể tiết kiệm thời gian gia công nhưng vẫn đảm bảo chất lượng sản phẩm. Tốc độ cắt nhanh tuy có thể giúp giảm thời gian gia công nhưng sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến bề mặt vật liệu cũng như độ bền của dao cắt.
Độ sâu
Độ sâu (T) là khoảng cách từ bề mặt vật liệu đến vị trí mà dao cắt chạm tới. Tuỳ theo vật liệu đang gia công cứng, dẻo hay mềm như thế nào mà độ sâu tối đa của vết cắt sẽ không thể giống nhau.
Lực cắt
Lực cắt là áp lực mà dao cắt tác động lên bề mặt vật liệu để đạt đến độ sâu cần thiết. Lực cắt quá mạnh có thể làm biến dạng và gây nứt sản phẩm trong khi lực quá nhẹ có thể không đạt được độ sâu (T) cần thiết để tách sản phẩm.
Góc cắt
Góc cắt là góc độ hợp thành giữa dao cắt và bề mặt vật liệu. Thông thường, dao cắt thường được dựng vuông góc với bề mặt vật liệu để tương tác lực mạnh nhất. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, dao cắt sẽ được thay đổi góc để hỗ trợ lực và tránh làm ảnh hưởng đến bề mặt vật liệu.
Lượng chạy dao
Đây là thông số đặc trưng cho khoảng cách mà dao di chuyển sau 1 vòng quay. Thông số này sẽ cho biết vị trí cần đặt vật liệu để cắt được chính xác vị trí mong muốn.
Các thông tin trong bài viết hôm nay đã giúp bạn hiểu rõ hơn về chế độ cắt gia công cơ khí, từ phân loại cho đến một số thông số kỹ thuật cơ bản. Mong rằng, những thông tin này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về 1 công đoạn quan trọng trong quy trình gia công cơ khí.